علائم خرابی سنسور اکسیژن + علت و راه تعمیر
مهم‌ترین نشانه خرابی سنسور اکسیژن، روشن شدن چراغ چک موتور در پشت آمپر خودرو است. این علامت نشان می‌دهد که مشکلی در سیستم سوخت‌رسانی یا گازهای خروجی وجود دارد. سنسور اکسیژن یکی از اولین مواردی است که در این شرایط بررسی میشود.مواردی مثل بنزین بی‌کیفیت، نفوذ آب یا گردوغبار و کارکرد زیاد از دلایل خرابی سنسور اکسیژن هستند. وقتی این سنسور خراب شود، مصرف بنزین بالا می‌رود و آلایندگی خودرو بیشتر میشود. به همین دلیل باید به‌محض مشاهده اولین نشانه‌ها، مشکل را بررسی و رفع کرد. در این مطلب از دانستنی‌های تپسی با علائم خرابی سنسور اکسیژن و دلایل ایجاد آن آشنا می‌شوید.
سنسور اکسیژن خودرو چیست؟
سنسور اکسیژن یکی از قطعات مهم در سیستم اگزوز خودرو محسوب میشود. این قطعه، مقدار اکسیژن موجود در دود خروجی را اندازه‌گیری می‌کند. هدف آن کمک به تنظیم میزان سوخت و هوا در موتور است. این کار باعث میشود که موتور خودرو عملکرد بهتری داشته باشد و مصرف سوخت کاهش پیدا کند.
به‌صورت خلاصه، سنسور اکسیژن خودرو داده‌ها را به قطعه ECU می‌فرستد. با ارسال این اطلاعات، مقدار سوخت یا بنزین نسبت به هوا تنظیم میشود. اگر این سنسور درست کار نکند، عملکرد خودرو ضعیف میشود و میزان آلایندگی بالا می‌رود.
اجزای اصلی سنسور اکسیژن را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:
| نام قطعه داخل سنسور اکسیژن | نحوه کارکرد در سنسور |
| المنت گرم‌کن | رساندن سریع سنسور به دمای عملکرد؛ مخصوصاً در هوای سرد |
| بدنه سرامیکی | بخش اصلی سنسور؛ مقاوم در برابر حرارت و خوردگی |
| سنسور الکتروشیمیایی | بخش حسگر سنسور؛ اندازه‌گیری میزان اکسیژن و ارسال سیگنال به ECU |
| محافظ فلزی | محافظت از سنسور در برابر ضربه، آب، گردوغبار و حرارت |
| سیم و کانِکتور | برقراری ارتباط الکتریکی بین سنسور و واحد کنترل الکترونیکی خودرو |
وظایف سنسور اکسیژن خودرو چیست؟
بعد از آشنایی با این قطعه، بهتر است با دیگر وظایف سنسور اکسیژن خودرو آشنا شویم که عبارت است از:
- بهینه‌سازی مصرف سوخت
با تنظیم دقیق نسبت سوخت به هوا، مصرف سوخت کاهش می‌یابد و عملکرد موتور بهبود پیدا می‌کند.
- کاهش آلایندگی
با استفاده از این سنسور، میزان سوخت مصرفی بهینه شده و احتراق به شکل کاملی صورت می‌گیرد که منجر به کاهش تولید گازهای آلاینده مانند مونواکسید کربن میشود.
- افزایش عمر قطعات موتور
با تنظیم بهتر ترکیب سوخت و هوا، موتور به طور نرم‌تری کار کرده و احتمال خرابی قطعات کاهش پیدا می‌کند.
بیشتر بخوانید: قطعات موتور خودرو و کارکرد آن‌ها
خودروها چند سنسور اکسیژن دارند؟
قرارگیری سنسور اکسیژن در خودروها از سال ۱۹۹۱ اجباری شد. هر ماشین با توجه به نوع موتور و آرایش سیلندر، بین دو تا چهار سنسور اکسیژن دارد. موتورهایی با یک ردیف سیلندر دارای دو سنسور و موتورهایی با آرایش دو ردیف سیلندر دارای چهار سنسور اکسیژن هستند.
علائم خرابی سنسور اکسیژن کدام‌اند؟
بعد از آشنایی با این قطعه و وظایف آن، نوبت به صحبت در رابطه با علائم خرابی سنسور اکسیژن است. همانطور که توضیح دادیم، وظیفه اصلی این قطعه، تنظیم اختلاط سوخت و هوا است. پس قطعاً خرابی آن نیز به طور مشخص در این بخش بروز می‌کند.
از جمله علائم خرابی سنسور اکسیژن خودرو عبارت است از:
۱. افزایش مصرف سوخت
اگر بر اثر خرابی این قطعه اطلاعات غلط به کامپیوتر خودرو برسد، میزان نسبت سوخت و هوا در سیلندر به هم می‌ریزد. در نتیجه ممکن است مصرف سوخت به یکباره افزایش پیدا کند. پس یکی از اولین علائم خرابی سنسور اکسیژن افزایش مصرف سوخت است.
۲. کاهش شتاب و توان خودرو
انرژی لازم برای حرکت سیلندرها در موتور، با احتراق به دست می‌آید. وقتی ترکیب مناسب سوخت و هوا به موتور نرسد، انرژی لازم ماشین نیز تأمین نمی‌شود. به همین خاطر یکی از علائم خرابی سنسور اکسیژن کاهش شتاب و توان خودرو مخصوصاً در مسیرهای طولانی و سربالایی است.
بیشتر بخوانید: علائم خرابی کاتالیزور خودرو چیست؟
3. روشن شدن چراغ چک خودرو از علائم خرابی سنسور اکسیژن
روشن شدن چراغ چک روی داشبورد یکی از اولین نشانه‌های خرابی سنسور اکسیژن است. وقتی این قطعه درست کار نکند، اطلاعات نادرستی به ECU یا همان کامپیوتر خودرو می‌فرستد. در نتیجه، سیستم خودرو برای هشدار به راننده، چراغ چک را روشن می‌کند.
البته روشن شدن این چراغ همیشه به معنای خرابی سنسور اکسیژن نیست. ممکن است مشکل از قطعه‌ای دیگر باشد. بنابراین، برای تشخیص دقیق، باید خودرو به دستگاه دیاگ وصل شود.
علائم مختلف روشن شدن چراغ چک در صورت خرابی سنسور اکسیژن را در جدول زیر ببینید:
| علائم قابل مشاهده | توضیح علامت |
| روشن ماندن چراغ چک پس از استارت | نشان‌دهنده یک ایراد دائمی در سنسور |
| خاموش و روشن شدن گاه‌به‌گاه چراغ چک | نشان‌دهنده خرابی موقت یا نامنظم سنسور اکسیژن |
| روشن شدن چراغ چک + کاهش شتاب خودرو | تنظیم نادرست سوخت و کاهش قدرت موتور |
| روشن شدن چراغ چک + بالا رفتن مصرف سوخت | ارسال بنزین بیشتر به موتور خودرو به دلیل اطلاعات اشتباه ECU |
| روشن شدن چراغ چک + بوی بَد از اگزوز | خرابی سنسور و اختلال در ترکیب هوا و بنزین |
4. افزایش آلایندگی خودرو
اگر عمل احتراق در موتور خودرو به درستی انجام نشود، میزان آلایندگی ماشین افزایش پیدا خواهد کرد. در این صورت خودرو علاوه بر مونواکسید کربن، دی اکسید گوگرد نیز تولید می‌کند. از طرف دیگر اگر برای دریافت برگه معاینه فنی نیز مراجعه کنید، به احتمال زیاد به دلیل آلایندگی بالا، ماشین شما رد خواهد شد.
5. شنیدن صدای غیرعادی از موتور
هم کاهش و هم افزایش ورودی سوخت به موتور به دلیل خرابی این قطعه می‌تواند باعث ایجاد صداهای غیرعادی در موتور خودرو شود. پس اگر موتور ماشین‌تان صدای دنگ دنگ یا ضربه می‌دهد، ممکن است دلیل خرابی سنسور اکسیژن باشد.
بیشتر بخوانید: دلایل ایجاد صداهای غیر عادی خودرو + ۱۱ نکته کلیدی
6. انتشار بوی بَد و زننده از اگزوز
بوی بدی که از اگزوز خودرو خارج میشود، یکی دیگر از نشانه‌های خرابی سنسور اکسیژن است. وقتی این سنسور درست کار نکند، بنزین به‌طور کامل نمی‌سوزد و گازهای آلاینده بیشتری تولید می‌شوند. این اتفاق باعث انتشار بوی ناخوشایندی میشود که معمولاً شبیه بوی تخم‌مرغ گندیده است.
در جدول زیر، علائم بوی نامطبوع اگزوز در صورت خرابی سنسور اکسیژن را مشاهده می‌کنید:
| علامت خطرناک همراه با بوی نامطبوع | توضیح مختصر |
| بوی تخم‌مرغ فاسد از اگزوز | نشانه وجود گاز هیدروژن سولفید به دلیل احتراق ناقص بنزین |
| شدت گرفتن بو در حین شتاب گرفتن | افزایش بنزین در هنگام فشردن پدال گاز |
| باقی ماندن بو در اطراف خودرو | باقی ماندن گازهای آلاینده در اطراف خودرو |
7. لرزش و کارکرد نامنظم موتور از علائم خرابی سنسور اکسیژن
به دلیل عدم تنظیم صحیح سوخت و هوا، موتور ممکن است به صورت نامنظم کار کند و حتی در برخی مواقع لرزش بیشتری داشته باشد.
8. آسیب به کاتالیست خودرو
وقتی این سنسور خراب میشود، عمل احتراق در موتور خودرو با دمای بیشتری انجام میشود. همانطور که قبل‌تر توضیح دادیم، این قطعه در اگزوز خودرو و در مسیر خروج دودهای آلاینده تعبیه شده‌است. یعنی دقیقا در مکانی که کاتالیست قرار گرفته است.
بالا رفتن دمای گازهای خروجی می‌تواند به قطعات مختلف از جمله کاتالیست آسیب وارد کند.
9. تاخیر در گاز خوردن خودرو از علائم خرابی سنسور اکسیژن
یکی دیگر از علائم مهم خرابی سنسور اکسیژن، تأخیر در گاز خوردن خودرو است. در این حالت، با فشار دادن پدال گاز، ماشین شتاب نمی‌گیرد یا خیلی دیر واکنش نشان می‌دهد. این مشکل به دلیل ارسال اطلاعات اشتباه از سوی سنسور به ECU اتفاق می‌افتد. در نتیجه، سوخت و هوا در زمان احتراق به‌درستی ترکیب نمی‌شوند و موتور خودرو ضعیف عمل می‌کند.
در این شرایط، خونسرد باشید و اقدامات زیر را انجام دهید:
فیلتر هوا و سیستم احتراق را چک کنید. مطمئن شوید که مشکل فقط از سنسور است و قطعات دیگر درست کار می‌کنند.
خودرو را به نزدیک‌ترین تعمیرگاه معتبر ببرید تا علت دقیق با دستگاه دیاگ بررسی شود.
کیفیت بنزین مصرفی را بررسی کنید؛ سوخت بی‌کیفیت می‌تواند باعث خرابی سریع‌تر سنسور شود.
سنسور اکسیژن را بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید. با این کار، اطلاعات دقیق‌تری به ECU میرسند.
10. بالا بودن دور موتور در حالت درجا
اگر خودرو شما در حالت درجا بد کار می‌کند، ممکن است دلیلش خرابی این قطعه باشد. خرابی سنسور اکسیژن عملکرد کلی موتور را در حالات مختلف تحت تاثیر قرار می‌دهد.
دلایل خرابی سنسور اکسیژن خودرو
خرابی سنسور اکسیژن معمولاً یکباره اتفاق نمی‌افتد؛ بلکه به‌مرور زمان و در اثر عوامل مختلف به وجود می‌آید. آشنایی با دلایل این خرابی باعث میشود که از آسیب‌های جدی‌تر به خودرو جلوگیری شود. آلودگی، کیفیت بنزین، نفوذ مایعات و حرارت همگی از عواملی‌اند که عمر این قطعه را کاهش می‌دهند. با شناسایی به‌موقع این دلایل و رفع آن‌ها، دو هدف مهم را هم‌زمان انجام می‌دهید. اول اینکه در مصرف سوخت صرفه‌جویی می‌کنید و دوم اینکه موتور خودرو سالم می‌ماند.
دلایل خرابی سنسور اکسیژن و بررسی آن‌ها را در جدول زیر ببینید:
| دلیل خرابی سنسور | توضیح مختصر | تأثیر روی سنسور |
| آلودگی و رسوبات | رسوبات گوگرد، فسفر و سیلیکون روی سنسور | کاهش دقت و اختلال در عملکرد |
| سوخت بی‌کیفیت | ناخالصی‌های موجود در سوخت | ایجاد جرم و کاهش عمر قطعه |
| نفوذ آب، روغن یا ضدیخ | نشت مایعات به سیستم اگزوز | خوردگی و آسیب فیزیکی به سنسور |
| گرمای بیش از حد موتور | دمای بالای اگزوز یا موتور | کاهش عمر و آسیب حرارتی |
| ایراد در جرقه‌زنی | مشکل در شمع یا کویل | احتراق ناقص و ورود گازهای مضر به سنسور |
| سایش طبیعی و عمر قطعه | استفاده طولانی‌مدت | افت کارایی و نیاز به تعویض |
| خرابی در سیستم سیم‌کشی | سیم‌های فرسوده یا اتصالات ضعیف | ارسال داده نادرست و عملکرد نامناسب |
بیشتر بخوانید: علائم خرابی اگزوز خودرو چیست
بیشتر بخوانید: علائم خرابی شمع خودرو
زمان تعویض سنسور اکسیژن ماشین
سنسور اکسیژن از قطعات مصرفی ماشین است و بعد از مدت زمانی باید تعویض شود و قابل تعمیر نیست. معمولا در ماشین‌های صفر این قطعه بین 100 تا 160 هزار کیلومتر و در ماشین‌های رده پایین‌تر تا 80 هزار کیلومتر کار می‌کند.
تشخیص قطعی خرابی سنسور اکسیژن
برای تشخیص قطعی خرابی سنسور اکسیژن، خودرو را به یک مکانیک ماهر و باتجربه بسپارید. تنها راه مطمئن برای فهمیدن دقیق مشکل، استفاده از دستگاه دیاگ است. در این روش تخصصی، اطلاعات کامل و دقیقی از وضعیت سنسور و سیستم‌های مرتبط در اختیارتان قرار می‌گیرند. بدون این بررسی تخصصی، نمی‌توان به‌طور قطعی گفت که سنسور اکسیژن خراب شده یا نه.
حواس‌تان به اکسیژن مورد نیاز خودرو باشد!
همانطور که گفتیم، سنسور اکسیژن نقش مهمی در عملکرد صحیح موتور دارد. خرابی این قطعه باعث مشکلات زیادی مثل کاهش شتاب، افزایش مصرف سوخت و آلودگی هوا میشود. بنابراین، هر زمان که علائم خرابی را مشاهده کردید، سریع اقدام کنید. بررسی و تعمیر به‌موقع سنسور، هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و سلامت خودرو را حفظ می‌کند.
نتیجه‌گیری
اگر با هرکدام از موارد گفته شه مواجه شدید، ماشین را به سرعت پیش یک تعمیرکار مجرب ببرید. خرابی سنسور اکسیژن می‌تواند باعث خرابی دیگر قطعات موتور خودرو شود.
سوالات متداول
1. سنسور اکسیژن چه نقشی در خودرو دارد؟
این قطعه میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی از اگزوز را اندازه‌گیری می‌کند و اطلاعات آن را به واحد کنترل الکترونیکی (ECU) خودرو ارسال می‌کند. این اطلاعات به ECU کمک می‌کند تا نسبت سوخت به هوا را بهینه کند و عملکرد موتور بهبود یابد.
2. علائم خرابی سنسور اکسیژن چیست؟
علائم خرابی سنسور اکسیژن عبارتند از: روشن شدن چراغ چک موتور، کاهش مصرف سوخت، افزایش دود خروجی اگزوز و بوی ناخوشایند، کاهش توان موتور و نوسانات دور موتور یا لرزش در حالت درجا.
3. آیا خرابی سنسور اکسیژن می‌تواند مصرف سوخت را افزایش دهد؟
بله. در صورت خرابی این قطعه، اطلاعات نادرست به ECU ارسال میشود که باعث میشود نسبت سوخت به هوا بهینه نباشد. این مشکل می‌تواند باعث افزایش مصرف سوخت شود.
4. آیا خرابی این قطعه به کاتالیست خودرو آسیب می‌زند؟
بله. سنسور اکسیژن در حفظ سلامت کاتالیست نقش دارد. در صورت خرابی، ممکن است سوخت نسوخته وارد کاتالیست شود و به مرور زمان آن را خراب کند. همچنین افزایش دما نیز سلامت این قطعه را کاهش می‌دهد.
5. چگونه می‌توان از خرابی سنسور اکسیژن جلوگیری کرد؟
راه‌های جلوگیری از خرابی سنسور اکسیژن عبارت است از:، استفاده از بنزین باکیفیت، تعویض به موقع روغن و فیلتر روغن و بررسی دوره‌ای خودرو.
6. علائم خرابی سنسور اکسیژن 206 تیپ 2 چیست؟
علائم خرابی این قطعه در ماشین‌های مختلف از جمله پژو 206 مشابه است. همان علائمی که در این مقاله به آن‌ها اشاره کردیم. از جمله کاهش شتاب، افزایش آلایندگی، افزایش مصرف سوخت و …
